Autismus

Klassifikazioon noch em ICD-10
F84.0 Friajkìndliger Autismus
F84.1 Atüpischer Autismus
F84.5 Asperger-Syndroom
F84.9 Nìt neecher bezaichneta tiafgriifenda Äntwìcklungsschteerung
ICD-10 im Nätz (WHO-Version 2019)
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch
Klassifikazioon noch em ICD-11
6A02 Autism Spectrum Disorder
ICD-11 im Nätz (WHO-Version 2019)

Autischmus (vun àltgriachisch autós, ‚salbscht‘) ìsch a Schteerung vu dr Narvaäntwìcklung. Ar wìrd normààlerwiis schuu friaj ìn dr Kìndhait gmärkt un kààt sìch ìn ainem odd’r mehrera vu da folgenda Beraich zaiga:

  • Probleema, fìr mìt àndra Litt umgeh un üsstöischa (z. B. fìr soziààla Beziihunga verschtehn un uffbàuija)
  • d’ schproochliga un nìt-werbààla Kommunikàzioon ìsch „unreegelmaassig“ (z. B. biim Blìckkontàkt un bii dr Käärwerschprooch)
  • iigschrankta-n-Ìnträssa mìt Verhàlta, wo sìch oft wììderhoola[1]

D’ betroffena Litt nännt m’r Autischta odd’r autistisch. Vììla Autischta brüücha Hìlf, fìr trotz ìhra Behìnderung güat laawa. Autismus ìsch kää Krànkhait, un ’s kìtt kää Àrznäimìttel fìr vum Autischmus „haila“.[2]

M’r wìsst nìt gnàui, wàs d’ Ursàcha vum Autischmus sìnn. M’r wìsst numma, àss geneetischa Fàktoora-n-a groossa Rolla schpììla.[3]

Friahjer hann d’ Wìssaschàftler zwìscha verschììdana Forma vun Autischmus unterschììda (z. B. friahjkìndliger Autischmus, atüpischer Autischmus un Asperger-Syndroom). Zitter da 2020er Joohra reedet m’r numma noch vun’ra Autischmus-Schpäktrum-Schteerung (kurz ASS; uff Anglisch autism spectrum disorder). ’S wìrd hìtt àui vu „mìlda“ un „schtärkera“ Forma vun Autischmus grädd.[1]

lili rere
Oft schtàppla autistischa Litt Geegaschtand uff odd’r schtälla sìe gliichformig raihjawiis.
  1. 1,0 1,1 Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkem Autismus ìn dr hoochdiitscha Wikipedia ìwwernumma worra.
  2. Christopher Nehring: "Autismus ist keine Krankheit". Diitscha Wälla, 30. Oktober 2021, archiviert vom Original am 3. April 2024; abgruefen am 24. April 2024.
  3. Elena Weidt (SWR): Warum gibt es immer mehr Autismus-Diagnosen? In: Tagesschau. 23. März 2023, archiviert vom Original am 17. April 2024; abgruefen am 24. April 2024: „Ursache für Autismus ist bislang nicht ausreichend erforscht, genetische Faktoren spielen aber eine entscheidende Rolle. Als widerlegt gelten heute Vermutungen, Autismus entstehe durch lieblose Erziehung oder durch Impfstoffe. Der Einfluss der Umwelt ist dagegen noch nicht ausreichend untersucht.“