Dä Artikel befasst sich mit de dütsche Konzentrazionslaager in dr Zit vom Nazionalsozialismus; für e historisch Begriff «Konzentrazioonslaager» lueg doo. |
Dr Begriff Konzentrazioonslaager stoot sit dr Zit vom Nazionalsozialismus für d Aarbets- und Vernichdigslaager vom NS-Reschiim. D Konzentrazioonslaager si im Dütsche Riich und in de bsetzte Gebiet vo Organisazioone vo dr NSDAP iigrichdet worde. Es het schliesslig öbbe 1000 Konzentrazioons- und Nääbelaager und siibe Vernichdigslaager gee.[1][2] In de Konzentrazioonslaager häi d Nazi Millione vo Mensche umbrocht, häi politischi Gegner iigspert, Gfangeni mit Zwangsaarbet vilmol bis zu iirem Dood usbütet, sogenannti ‹medizinischi› Versüech an Mensche gmacht und Chriegsgfangnigi interniert. S Laagersüsteem isch e wääsentligs Elimänt vo dr nazionalsozialistische Unrächtsherrschaft gsi. Wite Zwiig vo dr dütsche Industrii häi diräkt oder indiräkt von em brofitiert.
Mä nimmt hüte aa, ass öbbe zwäi Driddel vo de säggs Millioone Juude, wo Opfer worde si vo dr dütsche Juudevernichdig, wo men ere spööter Shoah bzw. Holocaust het afo sääge, in Vernichdigs- und Konzentratioonslaager diräkt ermoordet worde si oder dört an de Folge vo dr süstematische Underernäärig, de Misshandlige und an umbehandlete Chrankhäite gstorbe si. S räschtlige Driddel isch in sogenannte Ghettos bi Masseverschiessige vor allem dur d Iisatzgrubbe vo dr Sicherhäisbolizei und vom SD und uf de so genannte Doodesmärsch umchoo.
In de Konzentrazioonslaager si au e hufe anderi Mensche ermoordet worde, wie Kommuniste, Sozialiste, Pfäärrer, Süsteemkritiker, Sinti und Roma, Homosexuelli, Züüge Jehovas, gäistig Behindereti und aagääbligi „Asoziali“. Die gnaui Zaal vo de Doote isch bis hüte umbekannt, wil d Mörder nit über alli Opfer Akte gfüert häi. Am Ändi vom Chrieg si überhaupt käni vo de Mord me dokumentarisch festghalte worde si und e hufe vo de Underlaage si dur e Chrieg für immer verloore gange. Au si vili vo de Züüge am Ändi vom Chrieg expräss ermoordet worde. E hufe Gfangnigi, wo vo de alliierte Drubbe befreit worde si, si erst denn an de Folge gstorbe.