Topikalisierung

D Topikalisierig (vo griech. τόπος/tópos „Blatz“, „Ort“) oder au Vorfäldbsetzig oder änglisch dislocation bezäichnet in dr allgemäine Sproochwüsseschaft e Beweegig uf dr Ebeni vom Satz, wo d Gliider vom Satz, vor allem Nominal- bzw. Preposizionalfraase, us iirer Grundstellig im Satz an e Posizioon innerhalb vom Satz verschoobe wärde, wo diskurspragmatisch uusghoobe isch, das häisst entschäidend für d Bedütig vom ganze Satz isch.

D Topikalisierig cha drfür iigsetzt wärde, ass e bestimmte Däil von ere Ussaag zerst vorchunnt und eso as Thema bzw. Topik uuseghoobe wird.

Bischbil:

In vile Sprooche (z. B. Änglisch oder Dütsch) isch d Topikalisierig en obligatorische Brozäss. Im ummarkierte Fall, das häisst wenn nüt äxtra uuseghoobe wird, stoot mäistens s Subjekt vom Satz am Aafang:

Dr Hans het e Säggsi im Rächne überchoo.

Wemm mä aber d Bedütig vom ene andere Satzdäil will uuseheebe, denn wird dä anstatt vom Subjekt an dr Aafang vom Satz verschoobe:

E Säggsi het dr Hans im Rächne überchoo.

oder

Im Rächne het dr Hans e Säggsi überchoo.