Mit em Begriff Ultramontanismus wird e politischi Haltig vom Katholizismus in dütschsprochige Länder und de Niiderlande bezeichnet, wo d Lüüt ihri Wiisige usschliesslig vo dr päpstlige Kurie bezoge hai, aso vom Vatikan, wo „über de Bärg“ (latiinisch ultra montes - gmeint si d Alpe) liit. Die Haltig isch au gege liberali Tendänze gsi und het sich im früehje 19. Johrhundert duuregsetzt, vor allem im Verlauf vom Kölner Chillestriit, im Gegesatz zu de Johrhundert drvor, wo s dütsche Episkopat si Eigeständigkeit Rom gegenüber bedont het. Im 19. Johrhundert isch dr Ultramontanismus die herrschendi Strömig im Katholizismus im dütschsprochige Ruum gsi.
Dr Begriff isch as Schlagwort im so genannten Kulturkampf in dr zweite Helfti vom 19. Johrhundert bruucht worde. D Zentrumspartei het sit ihrer Gründig 1870 die politischi Richdig verdrätte und churz drnoch het d Usenandersetzig zwüschen em Dütsche Riich under em Riichskanzler Otto von Bismarck und dr katholische Chille agfange.
Noch dr Gründig vo dr CDU 1945, wo sich nit konfessionell usgrichtet und die alt Zentrumspartei in dr Gunst vo de Wehler verdrängt het, het dr Ultramontanismus sehr vil vo siim früehnere politische Iifluss verlore.[1][2].
Au z Frankriich und z Belgie isch dr Begriff bruucht worde. Do het er aber hüfig ehnder e reaktionäri politischi Haltig gegen e Liberalismus gmeint, wo sich in dr Chille und in de antilaizistische Bevölkerigsdeil het afo breit mache. D Ultramontaniste hai au dr Gallikanismus bekämpft, die französich Form vom Episkopalismus, wo dr Iifluss vom Papst in nationale Aglägeheite het welle iischränke.