D Waldänser si e protestantischi Chille, wo zur Zit no in Itaalie und e baar Länder in Südamerika verbräitet isch. Ursprünglig si si e Gmäinschaft vo religiööse Laie am Ändi vom 12. Joorhundert gsi, wo vom Lyoner Chaufmaa Petrus Valdes in Süüdfrankriich gründet worde isch. Si häi die apostoolischi Aarmuet prediget und si wääred em Middelalter vo dr katholische Chille usgschlosse gsi und as Hereetiker vo dr Inkwisizioon verfolgt worde. Iire Glaube het sich äinewääg in Öiropa usbrätet und Iifluss uf die evangelische Chille in dr Reformazioonszit ghaa. D Waldänser gseen sich as Däil und Vorlöifer vom reformierte Protestantismus, d Chill si seer schlicht und häi weder en Altaar no e Chrüz.[1][2]
E wichdigs Rückzugsgebiet si d Waldenserdääler in de Westalpe, im Piemont an dr Gränze zu Savoye. Aber au dört isch s am Ändi vom 17. Joorhundert zu Verdriibige cho, und Duusigi si uf Südwestdütschland und Hesse gflüchdet.
Uf dr ganze Wält het die Evangelischi Waldänserchille hüte öbbe 98'000 Mitgliider, vo deene läbt öbbe d Helfti z Itaalie, wo si sit 1979 mit de Methodiste e gmäinsaami Chille bilde, d Chiesa Evangelica Valdese (änglisch Union of the Methodist and Waldensian Churches).[3]
D Bezäichnig Waldänser isch im Piemont, in Savoye, Frankriich, in dr Schwiiz und in de Niiderland vilmol zum Sünonüüm für Hereetiker worde, und vilmol mit Häxe, Zauberer, Magier und Astrolooge im Dienst vom Düüfel gliichgsetzt worde.[4]