| Derechu romanu | |
|---|---|
| derechu | |
 |
El derechu romanu» designa l'ordenamientu xurídicu que rixó a los ciudadanos de Roma y, con posterioridá, d'aquellos instalaos en distintos sectores del so Imperiu, nun espectru históricu que'l so puntu de partida asítiase al par de la fundación de Roma (753 e.C. ) y que s'estiende hasta mediaos del sieglu VI d. C., dómina en que tien llugar el llabor compiladora del emperador Xustinianu I el conocíu dende'l Renacimientu como Corpus Iuris Civilis.
El redescubrimientu de los testos justinianos en dómina bajomedieval dexó a dellos autores falar tamién de derechu romanu postclásico».
Magar la espresión derechu romanu» fai referencia fundamentalmente al derechu priváu, lo cierto ye qu'otros aspeutos, tales como'l derechu penal, el públicu, l'alministrativu, caben dientro de la denominación.
Na actualidá, el derechu romanu ye oxetu d'estudiu d'una disciplina xurídica internacional, la romanística, que la so sede son les facultaes de derechu de tol mundu. En virtú d'esti calter internacional, el derechu romanu cultivar en dellos idiomes, principalmente italianu («llingua franca» de la romanística), siguíu pol alemán y l'español. Hasta la metá del sieglu XX hubo importantes contribuciones en francés, pero na actualidá esta situación varió a la baxa; l'inglés ye un idioma d'usu minoritariu nel cultivu de la disciplina, anque s'acepta como idioma científicu na mayoría de les publicaciones. L'español consolidóse como idioma científicu nesta disciplina a partir de la segunda metá del sieglu XX, gracies a l'altor científicu qu'algamó la romanística española, comandada por Álvaro d'Ors y siguida polos sos discípulos.
La definición del derechu romanu entiéndese meyor si construyir a partir de la comprensión de les sos nociones fundamentales y del so sistema de fontes. Sicasí, éstes nun permanecen idéntiques nel intre de la historia del derechu romanu, sinón que varien tantu nel so númberu, como nel so valor dientro del sistema de fontes mesmu. Ye esti sistema'l qu'aprove de nociones claves pa entender lo qu'en Roma entender por derechu. Con tou, ye posible adelantrar que la espresión ius ye la que s'utiliza pa señalar a dereches. Esta espresión oponer a la de fas, que designa a la voluntá divina. Esta clara delimitación ente derechu y relixón ye patente en testimonios que daten dende'l s. III e.C. , pero ello nun ye válidu pa los primeros tiempos, como se va ver. De la mesma, la espresión ius va sirvir pa la identificación de diverses categoríes del mesmu, tales como ius civile, ius naturale, ius honorarium, o ius gentium, por nomar delles de les más relevantes.