Ilmiy hamjamiyat

1911-yilda boʻlib oʻtgan birinchi Solvay kongressi ishtirokchilari, jumladan, qator mashhur olimlar

Ilmiy hamjamiyat — bu professional olimlarning yigʻindisi, ilmiy bilimlarning ajralmas predmeti, ularning tashkil etilishi ilmiy kasbning oʻziga xos xususiyatlarini aks ettiruvchi, oʻzaro taʼsir qiluvchi turli xil olimlar tarmogʻi[1]. Ayrim ilmiy sohalarda va alohida tashkilotlar doirasida ishlaydigan koʻplab „kichik jamoalar“ ni oʻz ichiga oladi; fanlararo va tarmoqlararo tadbirlar ham muhim ahamiyatga ega. Ilmiy hamjamiyatning maqsadi ilmiy usullar orqali ob’ektiv bilimga erishishdir. Ob’ektivlikka erishish jurnallar va konferentsiyalarda muhokamalar va munozaralar, tadqiqot metodologiyasining sifatini saqlab qolish va natijalarni sharhlash orqali oʻzaro baholash orqali yordam beradi[2].

Ilmiy jamoa tushunchasi Robert Merton tomonidan fan sotsiologiyasining predmetini bilish sotsiologiyasidan farqli ravishda farqlash uchun kiritilgan. Keyinchalik, bu gʻoya Tomas Kuhn, T. Parsons va N. Storerning ilmiy kasbining xususiyatlariga tatbiq etilgan asarlarida ishlab chiqilgan[3] .

Ingliz tilida scientific community (scientific community) iborasi XVIII asrda qoʻllanila boshlandi va XIX asr boshlarida zamonaviy maʼnoga ega boʻldi.

Tor maʼnoda ilmiy jamiyat faqat olimlar bilan chegaralanadi. Kengroq maʼnoda, olimlardan tashqari, ilmiy jamoaga texnik darajadagi mutaxassislar — muhandislar, texniklar, laborantlar va boshqalar kiradi.

Shu bilan birga, ilmiy jamoalar, har qanday ijtimoiy guruh kabi, ijtimoiy institutlar — ilmiy qarashlar tizimi, ilmiy maktablar, jamoa aʼzolari oʻrtasidagi munosabatlar ierarxiyasi, ilmiy jamiyatlar, ilmiy etika, ilmiy maʼlumot almashish vositalari tizimi bilan tavsiflanadi.

  1. ↑ Filosofiya nauki i texniki: tematicheskiy slovar. — Oryol: OGU. S. I. Nekrasov, N. A. Nekrasova. 2010.
  2. ↑ Kornfeld, W; Hewitt, CE (1981). "The Scientific Community Metaphor". IEEE Trans. Sys., Man, and Cyber. SMC-11 (1): 24–33. doi:10.1109/TSMC.1981.4308575. Archived from the original on 2016-04-08. https://web.archive.org/web/20160408100757/http://dspace.mit.edu/bitstream/handle/1721.1/5693/AIM-641.pdf?sequence=2. Qaraldi: 2021-12-13. Ilmiy hamjamiyat]]
  3. ↑ НФЭ 2010.