Mudofaa inshootlari

Buyuk Xitoy devori

Mudofaa inshootlari – oʻt ochish, jang maydonini kuzatish va qoʻshinlarni boshqarish, shaxsiy tarkib, jangovar texnika va transport vositalarini himoya qilish singari tadbirlar uchun moʻljallangan inshootlar. Mudofaa inshootlariga turli tipdagi okoyalar, transheyalar, oʻt ochish vositalari uchun maydonchalar, kuzatish punktlari, pana joylar, blindajlar, maxsus oʻqdori omborlari, aloqa yoʻllari va boshqa kiradi. Mudofaa inshootlari barpo qilish juda uzoq tarixga ega. Qadimda shahar yoki qoʻrgʻonlarni dushman hujumidan himoya qilish uchun mudofaa devorlari qurilgan, qoʻrgʻonlar atrofida chuqur xandaqlar qazilib, ular suv bilan toʻldirib qoʻyilgan. Qalʼa yoki qoʻrgʻon devorlarida oʻt ochish tuynuklari (shinaklar), burjlar boʻlgan. Hozirgi harbiy texnikaning taraqqiy etganligi natijasida Mudofaa inshootlari koʻpincha, temir-betondan quriladi. Shuning uchun ham zamonaviy Mudofaa inshootlari puxta niqoblanishi, ommaviy qirgʻin qurollaritsan himoya qilishga moʻljallangan boʻlishi kerak.[1]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil