Sulaymon II

·

Sulaymon II
[[Tasvir:
Sulton Sulaymon ikkinchi
|280| ]]
Usmonlilar imperiyasi podshoh
Hukmronligining boshlanishi: 1687
Hukmronligining tugashi: 1691
Oʻtmishdosh: Mehmed IV
Voris:Ahmad II
Tugʻilgan sanasi: 15-aprel 1642-yil
Tugʻilgan joyi:Istanbul, Usmonlilar imperiyasi
Vafot sanasi:22-iyun 1691-yil(1691-06-22)
(49 yoshda)
Vafot joyi:Edirne

Sulaymon II (usmonli turkcha: سليمان ثانى, Sulaymon-i s ani; 1642-yil 15-aprel – 1691-yil 22-iyun) – 1687-yildan 1691-yilgacha Usmonli imperiyasining sultoni.

Qurolli qoʻzgʻolon bilan taxtga olib kelingan Sulaymon va uning sadr-vaziri Fozil Mustafo posho Muqaddas Liga urushining toʻlqinini muvaffaqiyatli oʻzgartira oldi, 1690-yilda Belgradni qayta bosib oldi, muhim moliyaviy va harbiy islohotlarni amalga oshirdi.

Sulaymon II 1642-yil 15-aprelda Konstantinopoldagi Toʻpkapi saroyida tugʻilgan. Sulton Ibrohim va asli Katarina ismli Soliha Dilashub Sultonning oʻgʻli[1][2][3]. Sulaymon 1642-yil 2-yanvarda tugʻilgan oʻgay ukasi Mehmed IVdan atigi 3 oy kichik edi. 1648-yilda otasi taxtga chiqarilgan va qatl etilgandan soʻng, Sulaymonning oʻgay ukasi Mehmed taxtga oʻtirdi. 1649-yil 21-oktyabrda Sulaymon akalari Mehmed va Ahmad bilan birga sunnat qilindi[4].

1651-yilda Sulaymon Toʻpkapi saroyidagi hashamatli qamoqxona boʻlgan Kafesga qamaldi. Bu qoʻzgʻolonni oldini olish uchun qilingan. U 1687-yilda taxtga oʻtirguncha 36 yil qolgandi.

1687-yilda ikkinchi Mohach jangida Usmonlilar katta magʻlubiyatga uchradi. 1688-yilda Sulaymon II zudlik bilan Moʻgʻul imperatori Avrangzebdan Usmonli-Gabsburg urushi paytida tez sur’atlar bilan oldinga siljib borayotgan avstriyaliklarga qarshi yordam soʻradi, ammo Aurangzeb Sulaymonning iltimosini eʼtiborsiz qoldirgan[5].

Sulaymon II 1689-yilda Koʻprülü Fazil Mustafo poshoni oʻzining vaziri etib tayinladi. 1690-yilda Belgrad qayta bosib olindi. Keyinchalik, ular boshqa Yevropa kuchlari bilan ittifoqqa qoʻshilishganda, Rossiya imperiyasi tahdidi yana kuchaydi, Usmonlilar esa bir necha rus bosqinlaridan oʻzlarini himoya qilishga majbur boʻlgan Qrim vassallarining yordamini yoʻqotdilar. Koprülü boshchiligida Usmonlilar Avstriyaning Serbiyaga yurishini toʻxtatib, Makedoniya va Bolgariyada qoʻzgʻolonni bostirib, Slankamen jangida Avstriya qoʻshinlari tomonidan Köprülü oʻldirildi.

Sulaymon oltita kanizakni qonuniy xotini darajasiga koʻtardi[6][7][8]. Muazzez Sultonga tegishli turli xil taqinchoqlar va qimmatbaho buyumlarni berdi. Bu sovgʻalar Sulaymon II taxtiga Muazzezning oʻgʻli Ahmad II oʻtirganida qaytarilgan[9].

Sulaymon komaga tushib qolgan va 1691-yil 8-iyunda Edirnega olib kelingan. 1691-yil 22-iyunda vafot etdi va jasadi Istanbuldagi Sulaymoniya masjididagi Kanuniy Sulaymon qabriga dafn qilindi. Uning oʻrniga akasi Ahmad sulton boʻldi[4].

  1. ↑ Günseli İnal. Semiramis: Sultan'ın gözünden şenlik. YKY, 2005 — 27-bet. ISBN 978-975-08-0928-6. „Siileyman'in annesi Sirp Katrin yani Dilasiip Hatun“ 
  2. ↑ „Sultan II. Süleyman Han“. Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. Qaraldi: 2009-yil 6-fevral.
  3. ↑ Ali Kemal Meram. Padişah anaları: resimli belgesel tarih romanı. Öz Yayınları, 1977 — 325-bet. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Sakaoğlu 2015.
  5. ↑ Farooqi, Naimur Rahman. Mughal-Ottoman relations: a study of political & diplomatic relations ... - Naimur Rahman Farooqi - Google Boeken, 1989. Qaraldi: 2012-yil 29-aprel. 
  6. ↑ Previously, Kadin was the rank reserved for women who had given at least a child to the sultan, but the associated title was simply „Hatun“, meaning woman
  7. ↑ Although some documents refer to some of the concubines of Mehmed IV, the previous sultan, such as Kadin , historians agree that this class of concubines was institutionalized by Suleiman II
  8. ↑ M. Çağatay Uluçay, Padişahların Kadınları ve Kızları, Ötüken Publications, p. 113.
  9. ↑ M. Çağatay Uluçay, Padişahların Kadınları ve Kızları, Ötüken Publications, p. 113.