Tadqiqot va texnologik ishlanmalar

Tadqiqot va ishlanmalar sikli
Ilmiy-tadqiqot va ishlanmalarga yalpi ichki mahsulot ulushi sifatidagi xarajatlar (2015)

Yevropada tadqiqot va texnologik ishlanmalar (RTD) nomi bilan tanilgan tadqiqot va ishlanmalar (R&D yoki R+D)[1] korporatsiyalar yoki hukumatlar tomonidan yangi xizmatlar yoki mahsulotlarni ishlab chiqish hamda mavjudlarini takomillashtirishda amalga oshiriladigan innovatsion tadbirlar majmuidir. Tadqiqot va ishlanmalar potentsial yangi xizmat yoki ishlab chiqarish jarayonini rivojlantirishning birinchi bosqichini tashkil qiladi.

Ilmiy-tadqiqot ishlari institutdan bir-biridan farq qiladi, ilmiy-tadqiqot boʻlimining ikkita asosiy modeli muhandislar va yangi mahsulotlarni toʻgʻridan-toʻgʻri ishlab chiqish vazifasi yuklangan sanoat olimlaridan iborat va ularga ilmiy yoki texnologik sohalarda amaliy tadqiqotlar oʻtkazish vazifasi yuklatilgan. Ilmiy-tadqiqot va ishlanmalar korporativ faoliyatning katta qismidan farq qiladi, chunki u darhol foyda keltirish uchun moʻljallanmagan va odatda katta xavf va investitsiyalardan noaniq daromad keltiradi[2]. Biroq, yangi mahsulotlarni bozorga chiqarish orqali bozorning koʻproq ulushini qoʻlga kiritish uchun AR-GE juda muhimdir. R&D&I yoki R&D&i ham R&D ning umumiy maʼnosiga ega boʻlgan qisqartmalar boʻlib, tadqiqot, ishlab chiqish va innovatsiyalarni anglatadi[3][4][5].

  1. „Policy for research and technological development | Fact Sheets on the European Union | European Parliament“.
  2. Yiu, L. M. Daphne; Lam, Hugo K. S.; Yeung, Andy C. L.; Cheng, T. C. E. (2020). „Enhancing the Financial Returns of R&D Investments through Operations Management“. Production and Operations Management (inglizcha). 29-jild, № 7. 1658–1678-bet. doi:10.1111/poms.13186. ISSN 1937-5956.
  3. EUROPEAN COMMISSION https://ec.europa.eu/competition/state_aid/cases/220403/220403_758165_5_1.pdf
  4. Expenses for university R&D&I increase moderately in Spain https://www.eurekalert.org/pub_releases/2021-07/ucid-efu072221.php
  5. Research, Development and Innovation (R&D&I), Fundação Para a Ciência e Tecnologia https://www.fct.pt/dsi/idi/index.phtml.en (Wayback Machine saytida 2022-09-07 sanasida arxivlangan)