Turkmaniston Respublikasi Türkmenistan Respublikasy
| |
|---|---|
| Shior: Yo'q | |
| Madhiya: "Garaşsyz Bitarap Türkmenistanyň Döwlet Gimni" | |
 | |
| Poytaxt | Ashxobod |
| Rasmiy til(lar) | Turkman |
| Hukumat | Prezidentlik Respublika |
| Sardor Berdimuhamedov | |
| Mustaqillik (Sovet Ittifog`idan) | |
• Sana |
27-oktabr 1991-yil |
| Maydon | |
• Butun |
488,100 km2 (52-oʻrin) |
• Suv (%) |
4.9 |
| Aholi | |
• 2012-yilgi roʻyxat |
6 million (112-oʻrin) |
| • Zichlik | 10,5/km2 |
| YIM (XQT) | 2011-yil roʻyxati |
• Butun |
AQSh$ 43,359 mil. (94-oʻrin) |
• Jon boshiga |
AQSh$ 7,846 |
| Pul birligi | Manat (TMM) |
| Vaqt mintaqasi | UTC+5 |
• Yoz (DST) |
UTC+5 |
| Qisqartma | TM, TKM |
| Telefon prefiksi | 993 |
| Internet domeni | .tm |
|
| |
_%D0%B2_%D0%94%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B5_(6).jpg)
Turkmaniston (turkmancha. Türkmenistan), Turkmaniston Respublikasi (turkmancha. Türkmenistan Respublikasy) – Markaziy Osiyodagi suveren davlat boʻlib, shimoli-gʻarbda Qozogʻiston, shimol va sharqda Oʻzbekiston, janubi-sharqda Afgʻoniston, janubdan Eron, janubi-gʻarbda va gʻarbdan Kaspiy dengizi bilan chegaradosh. Ashxobod – mamlakatning poytaxti va eng yirik shahri. Mamlakat aholisi 6 millionni tashkil etadi, bu Oʻrta Osiyo respublikalarining eng pastidir. Turkmaniston Osiyodagi eng kam aholisi boʻlgan davlatlardan biridir. Turkmaniston fuqarolari Turkmanistonliklar deb nomlanadi.
Turkmaniston asrlar davomida sivilizatsiyalar chorrahasida boʻlgan. Oʻrta asrlarda Marv islom dunyosining buyuk shaharlaridan biri va Buyuk Ipak yoʻlidagi muhim toʻxtash joyi boʻlgan. XV asr oʻrtalarigacha Xitoy bilan savdo-sotiq uchun foydalanilgan karvon yoʻli edi. 1881-yilda Rossiya imperiyasi tomonidan qoʻshib olingan Turkmaniston keyinchalik Oʻrta Osiyoda boshqa davlatlar kabi bolsheviklarga qarshi harakat qildi. 1925-yilda Turkmaniston Sovet Ittifoqining tarkibiy respublikasi, Turkmaniston Sovet Sotsialistik Respublikasi (Turkmaniston SSR) ga aylandi; 1991-yilda Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin mustaqillikka erishdi.
Turkmaniston tabiiy gaz zaxiralari boʻyicha dunyoda toʻrtinchi oʻrinni egallaydi. Mamlakatning katta qismini Qoraqum choʻllari qamrab olgan. 1993-yildan 2017-yilgacha fuqarolar davlat tomonidan elektr energiyasi, suv va tabiiy gazni bepul olishgan.
Suveren Turkmaniston davlatini Prezident S.N 2006-yilda vafotigacha umrbod boshqargan. Uning oʻgʻli 2007-yilda prezident etib saylangan (u ilgari vitse-prezident, keyin prezident vazifasini bajaruvchi boʻlgan). 2022-yil 12-martda oʻtkazilgan saylovlarda Gurbanguli Berdimuhamedovning oʻgʻli Sardor berdimuhamedov 72.97% ovoz olib, prezidentlikka saylandi.